Laptop Surface mới của Microsoft trở thành cơn ác mộng cho Intel: Thời lượng pin siêu dài, hiệu năng đủ mạnh, còn tương lai nào cho Intel?

Tuần trước, loạt máy tính Copilot Plus đầu tiên của Microsoft đã ra mắt, hứa hẹn thời lượng pin tốt hơn, hiệu năng ngang ngửa MacBook Air và các chip sẵn sàng cho AI. Sau một tuần thử nghiệm 2 thiết bị Surface mới của Microsoft, các phóng viên của The Verge nhận thấy chúng đáp ứng được phần lớn những lời hứa này.

Mặc dù vẫn còn một số hạn chế về giả lập ứng dụng như dự đoán, nhưng nhìn chung, nếu người dùng không có nhu cầu ứng dụng phức tạp, các chip Qualcomm Snapdragon X Elite và Plus mới này mang lại trải nghiệm Windows on ARM mà Microsoft đã hứa hẹn trong hơn một thập kỷ qua. Đồng thời chúng cũng gây ra áp lực lớn chưa từng thấy lên Intel.

Điều ấn tượng nhất trong quá trình thử nghiệm là thời lượng pin trên Surface Laptop bản tiêu chuẩn giá 1000 USD. Có những lúc thiết bị này được sử dụng làm việc trong cả ngày mà không cần lo lắng về việc sạc pin. Thậm chí sau khi đóng nắp và vài ngày sau mở ra, pin vẫn chưa cạn. Đây là điều chưa từng xảy ra với một laptop chip Intel.

Intel vẫn có lợi thế về tương thích ứng dụng sau nhiều thập kỷ các nhà phát triển tối ưu hóa ứng dụng cho phần cứng của họ. Nhưng giờ đây, đối thủ cạnh tranh đã bắt kịp về hiệu năng và mang lại thời lượng pin dài chưa từng thấy trên các thiết bị dùng chip Intel.

Không chỉ điều đó khiến Intel lo lắng, mà còn có sự thất vọng ngày càng tăng trong nội bộ Microsoft về sự chậm chạp của Intel trong thập kỷ qua. Phần lớn vấn đề bắt đầu từ Surface Pro 4 và Surface Book vào năm 2015. Microsoft đang thử nghiệm điều mới với màn hình tháo rời trên Surface Book và dựa vào chip Skylake của Intel để vận hành phần cứng mới.

Theo các nguồn tin của The Verge, firmware và driver của chip Skylake của Intel đã gây ra nhiều vấn đề cho Surface Pro 4 và Surface Book, khiến khách hàng của Microsoft thất vọng với những thiết bị giá hàng nghìn USD của họ. Phải mất nhiều tháng sau, Microsoft và Intel mới đưa ra các bản sửa lỗi để ngăn những thiết bị Surface này hao pin khi ở chế độ chờ.

Microsoft không phải là công ty duy nhất gặp khó khăn với quản lý năng lượng của chip Skylake của Intel, Dell cũng gặp những vấn đề tương tự. Những rắc rối này thúc đẩy các cuộc thảo luận trong nội bộ Microsoft về việc đa dạng hóa chip xử lý trong Surface. 

Kết quả rõ ràng vài năm sau đó, vào năm 2019, khi Microsoft ra mắt Surface Laptop 3 15 inch và Surface Pro X, và cả hai đều không sử dụng bộ xử lý Intel. Đây là lần đầu tiên Microsoft chọn AMD hoặc Qualcomm cho các thiết bị Surface của mình. "Chúng tôi đã dành hàng chục nghìn giờ để cùng phát triển và đồng thiết kế với Microsoft," Jack Huynh của AMD chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2019.

Microsoft rất muốn đưa AMD và Qualcomm trở thành ngôi sao trong buổi ra mắt Surface năm đó, vì vậy chỉ có Surface Laptop 3 13 inch mới được trang bị tùy chọn Intel. Qualcomm cũng giúp đồng thiết kế chip SQ1 cho Surface Pro X của Microsoft, dẫn đến quyết định quan trọng là hoàn toàn loại bỏ Intel khỏi thiết bị mới này và thay vào đó đẩy mạnh Windows on ARM.

Mặc dù Surface Pro X không mang lại trải nghiệm Windows on ARM tuyệt vời, nhưng nó cho thấy một tương lai khả thi cho các thiết bị Surface của Microsoft nếu các nhà phát triển tham gia. Qualcomm và Microsoft tiếp tục làm việc trên các phiên bản của dòng SQ trong nhiều năm, nhưng phải đến khi Qualcomm mua lại Nuvia vào năm 2021, mọi thứ mới thực sự bắt đầu thay đổi đối với Windows on ARM.

Microsoft và Qualcomm, tự tin rằng cuối cùng họ có thể khởi động một nỗ lực thực sự cho Windows on ARM, đã dành hai năm qua để hướng tới các máy tính Copilot Plus. Điều này đòi hỏi rất nhiều công sức thuyết phục các nhà phát triển phần mềm chuyển ứng dụng của họ sang kiến trúc ARM64 và thuyết phục các đối tác PC của Microsoft tạo ra các laptop thực sự - thay vì chỉ là những phiên bản concept hoặc chỉ để đối phó với hợp đồng đã ký kết với Microsoft.

Kết quả của nỗ lực kéo dài nhiều năm này rõ ràng, với Windows on ARM cuối cùng cũng cảm thấy đang đi đúng hướng và nhận được sự hỗ trợ từ các nhà phát triển mà nó rất cần khi Microsoft lần đầu ra mắt Surface Pro X gần 5 năm trước. Đáng chú ý là Slack và Google đã phát hành ứng dụng ARM64 chỉ vài tuần trước khi Microsoft ra mắt, và thậm chí Adobe cũng cam kết đưa các ứng dụng như Premiere Pro lên Windows on ARM.

Giờ đây, cần theo dõi AMD và Intel sẽ phản ứng như thế nào. Các máy tính Copilot Plus hiện chỉ giới hạn ở chip Qualcomm, nhưng cả AMD và Intel đều đang lên kế hoạch ra mắt phiên bản của riêng mình trong tương lai không xa. Chip Strix Point của AMD sẽ ra mắt vào tháng 7, chỉ một tháng sau Qualcomm, nhưng chip Lunar Lake của Intel sẽ không xuất hiện cho đến "cuối năm nay". Cả AMD và Intel đều hứa hẹn hiệu năng và thời lượng pin tốt hơn, nhưng họ không còn cạnh tranh với nhau ở đây vì Qualcomm giờ đã là một đối thủ đáng gờm trên cả hai tiêu chí.

Cách Intel phản ứng với các chip laptop mới của mình sẽ đặc biệt quan trọng. Có vẻ như đang trong giai đoạn chuyển tiếp sang Windows on ARM, nhưng không giống như cuộc chuyển đổi mà Apple đã thực hiện với silicon của riêng họ. Microsoft có hàng thập kỷ di sản và tính tương thích mà họ không thể bỏ qua, vì đó là một phần lớn lý do tại sao nhiều doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào Windows hàng ngày.

Việc đa dạng hóa silicon chỉ là điều tốt cho cạnh tranh và thị trường laptop Windows. Mặc dù laptop Windows on ARM vẫn chỉ giới hạn ở phân khúc cao cấp của thị trường laptop, nhưng nếu chúng thành công, sẽ không lâu trước khi chúng bắt đầu chiếm lĩnh thị trường phân khúc giá rẻ. Đó là lúc phản ứng của Intel sẽ được thử thách thực sự.